In 2023 is het Interdepartementale beleidsonderzoek (IBO) ouderenzorg 'Niets doen is geen optie' uitgebracht. In dit document staat de toekomst van de ouderenzorg beschreven. Het aantal ouderen en kwetsbare ouderen in Nederland neemt de komende 2 decennia sterk toe. Dit leidt tot een enorme toename in de behoefte aan ouderenzorg. Dit heeft grote gevolgen voor onze samenleving en vraagt om ingrijpende keuzes.
Ook het Integraal Zorgakkoord (IZA) benadrukt dit: we gaan niet naar méér zorg, maar naar minder. Het is een kentering die zich op vele fronten in de samenleving voordoet en waaraan ook de zorg niet ontkomt: we moeten leren omgaan met schaarste. Het "weg organiseren" van zorg in collectieve regelingen behoort tot het verleden. Meer financiële middelen komen er niet, en meer ‘handen aan het bed’ al helemaal niet. En dus zijn we steeds meer zelf aan zet: als ouderen, als familie, als kinderen van, als mantelzorgers, als samenleving. De klassieke zorgreflex waarin het aanbod centraal staat (‘zo doen wij dat’), zal moeten plaatsmaken voor een beweging waarbij formele zorg samenvloeit met informele zorg en waarbij niet zozeer "zorg" leidend is, maar de vraag áchter de zorgvraag: waarmee bent u geholpen in uw leven? Deze vraag zal gelden voor alle kwetsbare groepen, denk daarbij naast ouderen ook aan inwoners met psychische kwetsbaarheden.
De transitie van een medisch naar een welzijnsmodel vraagt om een fundamenteel andere kijk op ouder worden, op wonen, op zorg, op technologie, en vooral op samenwerking. Binnen het stelsel, binnen zorginstellingen maar óók bij zorgmedewerkers, zal meer (experimenteer) ruimte moeten komen voor ‘hulp van buiten’. Onder andere van zorgzame gemeenschappen. Ook onze gemeente zal moeten inspelen op die keuzes en gevolgen daarvan. Eén van de opgaven is om onze inwoners in deze veranderingen mee te nemen en daarop te laten voorbereiden.
Ook is bereikbaarheid van voorzieningen een vraagstuk in onze gemeente. Het gaat daarbij om het openbaar vervoer, maar ook om het beroep dat er wordt gedaan op geïndiceerd Wmo vervoer. Door de vergrijzing en personeelstekorten is het voor vervoerders steeds lastiger om mensen met een indicatie op de plaats van bestemming te krijgen. Bezuinigingen in het openbaar vervoer, waardoor bijvoorbeeld lijnen opgeheven worden, kunnen meer druk op het Wmo vervoer leggen.
Tenslotte is er een relatie met het programma wonen. Vanuit de woonopgave is er een koppeling met het welzijnswerk en de inzet van zorg. Dat wordt verwerkt in een nog op te stellen woonzorgvisie waar deze relaties gelegd worden.
|
Wat willen we bereiken? |
Wat gaan we daarvoor doen? |
|---|---|
|
Inwoners meenemen in de toekomst van de zorg en afname van zorgprofessionals |
Bijeenkomsten met inwoners over langer en fijner thuis wonen in Eemsdelta, informatiecampagne in de media. |
|
• Domein overstijgende zorg en ketensamenwerking versterken tussen het medisch domein, welzijn en sociaal domein. Focus op dementie en eenzaamheid. • Verbinden medisch domein met het sociaal domein. |
• Pact tegen eenzaamheid Eemsdelta; • Dementievriendelijke gemeente Eemsdelta; • Samenwerkingsverbanden in het sociaal domein van de gemeente met welzijnswerk, huisartsen en zorgpartijen; • Inzet van o.a. Ondersteuners Sociaal Domein en Welzijnscoaches als aanspreek- en adviespunt voor huisartsen wanneer er sprake is van problematiek op gebied van (psycho) sociaal in plaats van op medisch gebied. |
|
• Een lagere instroom in intramuraal Beschermd Wonen; • Een hogere uitstroom van intramuraal Beschermd Wonen.
|
• We onderzoeken welke initiatieven passend zijn voor onze gemeente die een bijdrage kunnen leveren aan een lagere instroom; • We onderzoeken welke initiatieven passend zijn voor onze gemeente die de uitstroom uit Beschermd wonen kunnen bevorderen. |
|
Verbinden formele en informele zorg. |
• Samenwerking in de verschillende projecten van het Groninger Zorg Akkoord (GZA); • DOS pilot gericht op dag-ontmoeting in het dorp Loppersum in samenwerking met Cadanz. |
|
Wat hebben we bereikt? |
|---|
|
De pilot Ondersteuners Sociaal Domein is afgerond en dit is opgenomen binnen Welzijn op Recept. De verbinding tussen huisartsen/ POH GGZ en de Welzijnscoaches is verbeterd, het verwijssysteem Zorgdomein is in werking en de Welzijnscoaches worden veel ingezet daar waar er problemen zijn op sociaal maatschappelijk gebied in plaats van medisch gebied. Voor het DOS project is een eerste opstart gemaakt. Hierin werkt de gemeente samen met bijvoorbeeld de dagbesteding en de wijkverpleging. Dit gaat verder in 2025. Voor input op de woonzorgvisie is met vertegenwoordigers van inwoners gesproken. Hier is praten over morgen ook meegenomen. Op social media en op de gemeentepagina zijn diverse stukken verschenen over ouder worden in Eemsdelta. |