Thema 3: ruimtelijk erfgoed

Wij streven naar een verankering van cultureel erfgoed in zowel de Omgevingsvisie als het Omgevingsplan, zodat cultuurhistorische waarden structureel worden meegenomen bij ruimtelijke keuzes.

Wij zetten in op het actief benutten van de kracht van erfgoed bij ruimtelijke ontwikkelingen en de versterking van vrijetijdseconomie. Erfgoed wordt niet alleen beschermd, maar wordt ook ingezet als inspiratiebron en kwaliteitsimpuls voor de toekomst.

Wij zetten in op een zorgvuldig proces met betrekking tot erfgoedpanden, die onderdeel zijn van de versterkingsopgave, voor monumenten, karakteristieke panden, panden in karakteristieke gebieden en in beschermde stads- en dorpsgezichten.

Wij werken actief samen met partners binnen het Erfgoedprogramma en de opgave Erfgoed, Ruimtelijke kwaliteit en Landschap (ERL). Deze samenwerking krijgt vorm via de uitwerking van twee gebiedsgerichte projecten, die gericht zijn op het realiseren van een kwaliteitsimpuls en het faciliteren van toekomstige doorontwikkeling. In samenwerking met de provincie Groningen en andere gemeenten werken wij aan een gezamenlijke aanpak voor agrarisch erfgoed/ boerderijenvisie.

Wij zetten ons actief in voor het behoud en doorontwikkeling van erfgoed. Dit doen we onder meer door eigenaren te ondersteunen bij het laten aanwijzen van gemeentelijke monumenten en karakteristieke panden, op hun verzoek. Daarnaast werken wij nauw samen met historische verenigingen en Marketing Eemsdelta aan de organisatie van de Open Monumentendag. Hiermee willen wij de betrokkenheid bij ons erfgoed vergroten en het bewustzijn van de historische waarde van onze omgeving versterken.

Archeologisch erfgoed

Archeologie heeft grote ruimtelijke betekenis. Kennis over het verleden en de mensen die er leefden schept identiteit voor de huidige en toekomstige generaties van de gemeente. De gemeente Eemsdelta beschikt over prachtig cultuurhistorisch en archeologisch erfgoed. Eemsdelta is de gemeente met de meeste rijks beschermde archeologische monumenten. Sporen van een rijk verleden zijn goed zichtbaar. Bijvoorbeeld door de vele wierden en het historisch centrum van Appingedam, maar zijn ook, minder zichtbaar, veelvuldig in de bodem aanwezig.

Sinds de invoering van de Omgevingswet is de gemeente het bevoegde gezag ten aanzien van archeologische rijksmonumenten. Een taak die eerder bij de Rijksdienst voor Cultureel Erfgoed belegd was. De Rijksdienst behoudt echter een bindend instemmingsrecht waardoor zij toch bepalend zijn ten aanzien van de archeologische Rijksmonumenten.

De omgevingsvisie richt zich op de fysieke leefomgeving als geheel. Dit is inclusief de bodem en de daarin aanwezige archeologie. Het is voor ons belangrijk om in het proces van de omgevingsvisie aandacht te bieden aan de aanwezige archeologische kwaliteiten. Verder moeten we bij het vaststellen van het omgevingsplan rekening houden met het belang van het behoud van cultureel/archeologisch erfgoed. We kunnen in het belang van archeologische monumentenzorg regels stellen in het omgevingsplan over archeologisch onderzoek.

Het archeologiebeleid wordt geharmoniseerd tot 1 beleidsdocument. Er gelden nu nog verschillende regels binnen de gemeente Eemsdelta. Deze regels zijn opgenomen in de huidige bestemmingsplannen, die opgegaan zijn in het tijdelijk Omgevingsplan. De archeologische beleidskaarten zijn inmiddels verouderd. Op basis van de beleidsadvieskaart worden bij het opstellen van het nieuwe omgevingsplan de archeologische dubbelbestemmingen bepaald. Eind 2025 wordt het geharmoniseerde archeologiebeleid ter vaststelling aan geboden aan de raad.