Deze paragraaf geeft inzicht in de bestuurlijke en financiële betrokkenheid van onze gemeente bij externe organisaties waarin we deelnemen. Dit zijn verbonden partijen: organisaties waarin de gemeente zowel een bestuurlijk als financieel belang heeft. Denk hierbij aan:
- Gemeenschappelijke Regelingen (GR) op basis van de Wet gemeenschappelijke regelingen (WGR),
- Deelnemingen in bedrijven (zoals BV’s of NV’s),
- Verenigingen en stichtingen.
De richtlijnen uit het Besluit Begroting en Verantwoording (BBV) worden hierbij gevolgd.
Nota Verbonden Partijen
Op 29 mei 2024 heeft de gemeenteraad de Nota Verbonden Partijen vastgesteld. Deze nota biedt een helder en transparant kader voor:
- het deelnemen aan of oprichten van verbonden partijen,
- het sturen op deze partijen.
Bij het maken van keuzes worden niet alleen wettelijke verplichtingen meegewogen, maar ook de voordelen én de risico’s (inhoudelijk en financieel). Het doel is dat verbonden partijen hun taken uitvoeren binnen de afgesproken beleids- en financiële kaders. De nota helpt de gemeenteraad om haar rol als kadersteller en toezichthouder goed te vervullen.
De verbonden partijen verschillen in de mate van bestuurlijk en financieel belang en de bijbehorende risico’s. Daarom worden ze ingedeeld in drie categorieën van sturing en toezicht:
- Basispakket
- Pluspakket
- Plus/pluspakket
Deze indeling bepaalt hoe intensief de gemeente stuurt en toezicht houdt. Voor de begroting en jaarrekening wordt jaarlijks geïnventariseerd welke partij in welke categorie hoort. Partijen in het plus- of plus/pluspakket gaan in dialoog met de raad tijdens een informatieavond georganiseerd door de griffie.
Ontwikkelingen
Er zijn een paar belangrijke ontwikkelingen bij specifieke verbonden partijen:
- De classificatie van Havenschap Groningen Seaports (GR GSP) is verbeterd van plus naar basis. Op 17 juli 2024 zijn de raden van de deelnemende partijen in de GR GSP akkoord gegaan met het strategisch kader voor GSP NV. Dit strategisch kader vormt de basis voor de aandeelhoudersstrategie waarin de kaders concreet worden vertaald naar heldere doelstellingen en richtinggevende uitgangspunten. De aandeelhouderstrategie is vastgesteld in DB van GR GSP op 11 juli 2025. Met deze strategie kan concreet gestuurd worden.
- De classificatie van Volkskredietbank Noord-Oost Groningen (GR VKB) is verbeterd van plusplus naar plus. Uit extern onderzoek van Lysias (november 2024) komt naar voren dat bij GR VKB goed management aanwezig is dat in staat is om de basis op orde te brengen en de organisatie te sturen. Samen met een positief resultaat over 2024 zijn de risico's afgenomen.
- Nij Begun (GR) is nieuw, maar meer een samenwerkingsvorm dan een verbonden partij en wordt daarom niet beoordeeld. De GR is een samenwerking en richt zich op overleg en advisering aan de raden en staten over besluitvormingsprocessen die voortkomen uit de implementatie en uitvoering van Nij Begun en waar opportuun in samenhang met parallelle processen vanuit het Nationaal Programma Groningen.
- De classificatie van Warmtebedrijf Eemsdelta is verminderd van basis naar plus. De oplevering van het warmtenet in Loppersum heeft vertraging opgelopen. De exploitatiefase door het Warmtebedrijf zou oorspronkelijk plaats vinden in 2024, maar zal naar verwachting nu starten vanaf 1 januari 2026. Door de vertraagde oplevering worden later inkomsten gegenereerd en nemen de aanloop- en projectkosten toe. Ook laat de meerjaren exploitatiebegroting 2026-2029 een tekort zien over de eerste jaren.
- Jobber Arbeidsreintegratie werd gebruikt om mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt werkervaring te bieden. Door nieuwe cao-afspraken is de BV overbodig geworden. Het college van B&W heeft op 8 juli 2025 besloten om Jobber Arbeidsreintegratie BV per 1 januari 2026 te liquideren.
- Publiek Belang Elektriciteitsproductie BV (PBE) is in 2024 ontbonden en vereffend. PBE is om die reden geen verbonden partij meer en vanaf deze begroting verwijderd uit het overzicht van verbonden partijen. In 2024 is een laatste liquidatie-uitkering ontvangen en zijn er geen resterende rechten of verplichtingen.
- CSV Amsterdam BV is in april 2025 ontbonden en vereffend. CSV is om die reden geen verbonden partij meer en vanaf deze begroting verwijderd uit het overzicht van verbonden partijen. In 2025 is een laatste uitkering ontvangen en zijn er geen resterende rechten of verplichtingen.